понедельник, 11 декабря 2017 г.

Меддонаторйыс - морт!

Буракӧ, первой лунъясас блог лӧсьӧдӧм бӧрын ставыслӧн эм ыджыд кӧсйӧм мыйкӧ гижны. Со и менам юрын мӧвпъяс жуӧны.

Меным, ичӧт мортлы, лои окота гижны татшӧм ыджыд бӧръя кадся проблема йылысь кыдз спортын допингӧн дурӧм. Тайӧ тема вылас ме век верма зэв уна сернитны да гижны – ог тӧд, вермас-ӧ кодкӧ лыддьыны помӧдзыс.

Весьтас кӧ шуны, ме ог ёна радейт спортӧн занимайтчыны (дышӧдча), кӧть ичӧтсянь сьӧлӧмӧн тӧждыся Россияса спортсменъяс вӧсна. Та понда миян гортын век телевизор помлась “тыш”: ме эськӧ дугдытӧг спорт видзӧда, а кодлыкӧ кино либӧ мультик видзӧдны окота. Коркӧ весиг висьтавлісны, мый ме ловнам спортсменка.

Ог тӧд, гашкӧ, татшӧм гора кывъяссӧ кыдз «ловнам спортсменка» позьӧ вежны «диваннӧй аналитик» кывъяс вылӧ. 😃 Но, чайта, вежӧртасыс гӧгӧрвоана.

Кыдз ставыс тӧдӧны, допинга мытшӧдъяс серти  Олимпиада вылӧ Россияса спортсменъяс 2018-ӧд воын вермасны сюрны сӧмын дӧрапастӧг да кыптӧг. Та вӧсна войтыр юксис 2 чукӧр вылӧ, вензьӧны «мый вӧчны?» тема вылӧ - мунны али абу мунны Ворсны Кореяӧ.

Менам видзӧдлас серти (ок, кодкӧ кӧ эськӧ кывзіс да юаліс менӧ 😕), мунны быть колӧ. Кыдз шуӧны спорт дорын матысса йӧз, канмулӧн меддонаторйыс – морт (тайӧ ситуацияын - спортсмен). Ӧні кӧ шуны Олимпиадалы «бойкот»  – Олимпиада уна во кежлӧ тайӧ жӧ кывсӧ вермас шуны Россиялы. И сідзкӧ, ми воштам некымын поколенньӧ йӧз, кодъяс ассьыныс олӧмсӧ сиисны спортлы.

Помнита “ассьым” медводз Олимпиада. Сійӧ 2006-ӧд воын муніс Турин карын. Миян кадыс Туринкӧд торъяліс, сійӧн ордйысьӧмъяс телевизорті петкӧдлісны рытсёр. Ме, 9 арӧса болельщик, муні узьны сӧмын сэки, кор тьӧт сетіс меным кыв, мый сійӧ ставсӧ видзӧдас да асывнас мен висьталас. Тьӧт вӧлі весиг гижалӧма аслыс, коді кытӧн вермӧма, медым сетны меным «отчёт». Сэкся кадӧ, торъя нин сиктъясын, Ӧтуввез йылысь эг на и кывлӧ.  Сылӧн гижӧдъясысь ме и тӧдмалі, мый Татьяна Тотьмянина Максим Марининкӧд да Татьяна Навка Роман Костомаровкӧд вермӧмаӧсь фигурнӧй катаниеын.  

Водзӧ кӧ висьтавны тӧвся Олимпиадаяс йылысь, гӧгӧрвоӧмӧн нин видзӧді 2010-ӧд вося Ванкуверса Ворсӧмъяс. Кӧть сьӧлӧм век ставыс понда висьӧ, тайӧ ворсӧмъяс бӧрын ме торъя заводиті видзӧдны 2 ислалысь Александр бӧрся: Легков (лызьӧн) да Зубков (бобӧн – ыджыд даддьӧн ислалысь) вылӧ.

Век на син водзын лызьӧн 30 километра вылӧ ордйысьӧм, кор швед муысь спортсмен водзӧ муніс 30 секунда вылӧ, мукӧдъяс заводитісны нин ас костын юкны эзысь да бронза медальяс. Но Легков эз миритчы татшӧмторйыскӧд – вӧтчис зарни бӧрся, мукӧд лызьӧн ислалысьяс  шойччисны сылӧн мыш сайын, а дистанция помын “чеччисны” Легков мыш сайсьыс да ордйӧдісны. Медводдзаӧн мунысь швед (кодӧс нин ставӧн Легков кындзи чайтісны вермысьӧн) лои коймӧдӧн, миян ордыйсьысь коли нельӧдӧ. Сэсся миян Александрлӧн вӧлі интервью, коні сійӧ став странаыслысь корис прӧща, мый эз вермы шедӧдны медаль.

Ме ог тӧд жалитіс-ӧ сійӧ, мый эз кольччы вермасьны эзысь да бронза вӧсна. Сёрӧнджык нин, тайӧ 30 километрасӧ тӧд вылӧ уськӧдӧмӧн, меын сӧвмис мӧвп, мый мукӧддырйи сулалӧ вӧтчыны туриыд  бӧрся, кӧть тайӧ вӧтчигас и пыстаыс кисьыд вермас лэбзьыны.

Сэсся Сочиса 50 километраа ордйысьӧм водзын, кор Олимпиада регыд нин помасяс, а Легков век на личнӧй медальтӧм, ме, Ванкуверсӧ тӧд вылын кутӧмӧн, гортсаяслы шуи, мый эм кӧ кутшӧмкӧ вылыс справедливость – Легков талун быть лоас вермысьӧн. Кор Легков шедӧдіс зарни, ме радуйтчи сідз, кыдз некор олӧмын эг радуйтчы. Хӧтя… Пӧръяся. Ёнджыка радуйтчылі сэк, кор тӧдмалі, мый менам чой чужӧма. А сэсся – некор.

2010-ӧд вося Олимпиада дырйи, кыдз нин вылынджык шуи, торйӧн видзӧді бобслеист Зубков бӧрся. И вӧлі со мый. Зубковлӧн медаль помлась ордйысьӧмыс вӧлі 2 час войын миян кад серти (Канадакӧд торъялӧмыс ыджыд!). Ме виччыся-виччыся заводитчӧмсӧ, синъяс тупкысьӧны нин – и узьны и видзӧдны ӧткодя окота. Мый вӧчны? И меным воис гениальнӧй мӧвп – 12 час войын заводитны пӧжавны блин. А блинтӧ пӧжалігад узьнытӧ оз артмы! И сэсся лои сідз, мый ордйысьӧмъяс нин помасисны, а тестоӧй – эз. Асъявылӧдз пӧжасьны ковмис! Мӧд луннас мамӧлӧн медводз юалӧмыс «Кытысь та мыйта блиныс?». А, мися, ме тадз бобслей видзӧда.

2015-ӧд воын Александр Зубков воліс Комиӧ кыдз Сочиса Олимпиадаын кыкысь вермысь. Меным мойвиис вӧчны сыкӧд фото да босьтны кырымпас. Ёртъяс неважӧн на сералісны, кыдз ме весиг курткаӧс мыськавны эг кӧсйы Зубковкӧд орччӧн сулалӧм бӧрын (кад мысти мыськыны ковмис жӧ 😟).

И со… некымын вежон сайын став мирыс тӧдмаліс, мый миян спортсменъяслысь мырддялӧны Сочиса медальяс (Зубковлысь да Легковлысь зарнияссӧ тшӧтш). Ӧтиыслӧн пӧ, прӧшша кора, кудзыс вывті сола, а мӧдыслӧн – допинг дозйыс гыжъялӧма.


Ог тӧд, коді мый солаліс да гыжъяліс, но став сьӧлӧмӧн эска, мый миян спортсменъяс ёрдъясын да чиновник жыръясын вермасны шедӧдны спортивнӧй туйяс вылын шедӧдӧм нин медальяснысӧ! 

Гарри Поттер, йӧв да зорӧд

  Февраль тöлысь. Салехардысь Ира Гавриловна юасьö онлайн-звонокöн: - Привет! Мыйнэ каран? - Гарри Поттерэс тай лыддя. И тэн привет. - И куд...