Бабӧ

Вай жӧ енлы моз копыртчам тэныд,
Коми ань.
(Г. Юшков)

Пӧрысь почӧ, Терентьева (Чупрова) Елена Григорьевна, чужліс 1929-ӧд воын Изьва районса Вертеп грездын Домна Павловналӧн да Григорий Максимовичлӧн котырын. Чупровъяслӧн чужліс 8 кага, но верстьӧммисны сӧмын Ельӧ да Педӧр.

Школаӧ пӧчӧ муніс 9 арӧсӧн да помаліс 4 класс. Водзӧ велӧдчыны позьӧ вӧлі сӧмын Красноборын, орчча сиктын, но грымӧбтіс война. Григорий Максимовичӧс нуисны фронт вылӧ и ковмис 13 арӧса Еленалы мунны уджавны колхозӧ, мед кӧть кыдзкӧ отсыштны семьяыслы.

Тшӧкыда казьтывліс пӧчӧ война кад йывсьыс. Висьтавліс, кыдз колхоз муяс вылӧ усьлӧма самолет, да сійӧ сёр рытын, ыджыдъяслы висьтасьтӧг, ветлӧма видзӧдлыны жуглӧсъяссӧ. Самолет бокас куйлӧмаӧсь еджыд дӧраӧн вевттьӧм сотчӧм лётчикъяслӧн шойясыс. 

Регыд фронт вылысь синсӧ дойдӧм бӧрын локтіс батьыс, но эз жӧ дыр сылӧн артмы овны семьяыскӧд. Григорий Максимович уджаліс колхозын, да сылы вӧлі тшӧктӧмаӧсь вуджӧдны вӧвъясӧс Печера ю вомӧн, но тайӧ лунас кыпӧдчӧма ыджыд бушков, юыс гызьӧма, да пӧчлӧн батьыс виччысьӧма асылӧдз. Таысь сійӧс мыждӧмаӧсь да судитӧмаӧсь. Сэсся рӧдвужыс нинӧм эз и тӧдлыны доймылӧм фронтовик йылысь. Тадзи найӧ колисны мужичӧй отсӧгтӧг.

1944-ӧд воын пӧчлы тырис 15 арӧс да сійӧс ыстісны уджавны вӧрӧ. Елена Григорьевна висьтавліс, кыдз ёна висьмӧма вӧрас да мунӧма  бурдӧдчысь пӧчьяс дорӧ грездӧ. Гортӧ ветлӧмысь нывка вылӧ шыӧдчӧмаӧсь ёрдӧ, кадыс пӧ сэтшӧм вӧлі. Локтӧмаӧсь Ельӧ дорӧ кык милиционер, юалӧмаӧсь кымын сылы арӧс, пӧчӧ вочавидзӧма. Сэки ӧти милиционерыс чуймӧма да шуӧма, мый татшӧм арлыдӧн кагаыслы мам дорын овны колӧ, а сійӧс вӧрӧ ыстӧны да ёрдасьӧны на.

Та бӧрын пӧчӧс бӧр ыстісны видзны кукъясӧс.

Радейтіс бабӧ висьтавлыны, кыдз тӧдмаліс война помасьӧм йылысь. Мунӧма сійӧ луннас кук видзанінсянь да ичӧтик пос вуджигӧн кылӧма, мый детинкаяс горзӧны: «Вӧйнаыс станӧвитчема! Вӧйнаыс станӧвитчема!». Сэтшӧм сылы лоӧма бур, мый мудзыс быттьӧ абу и вӧвлӧма.

16 арӧс тыртӧм бӧрын бабӧӧс бара ыстӧмаӧсь вӧр пӧрӧдны. Война бӧрын сійӧ уджаліс сэні 7 во. Менам юалӧм вылӧ, ӧтсӧгласа-ӧ найӧ олӧмаӧсь вӧрын, пӧчӧ век вочавидзис, мый ставным пӧ ӧти нянь сёйим, нинӧм юкнысӧ, да и кадыс эз вӧв.

1951-ӧд воын Елена Григорьевна петіс Анатолий Максимович сайӧ, чужтіс 3 нылӧс. Олісны верӧсыскӧд 36 во. 1987 воын Анатоль дед кувсис.

баблӧн бӧръя фотоыс

А 3 во сайын эновтіс тайӧ мусӧ и пӧчӧ. Аски  сылы эськӧ тырис 90 арӧс...
 4 классын велӧдчылӧм коми ань, олан сямыс да сьӧлӧм шоныдыс кодлӧн тырмис уна-уна морт вылӧ.